Werelds Grootste Fietsenstalling

’s Werelds grootste fietsparking én plein met iconisch ‘bollendak’; technisch hoogstandje én publiekslieveling. Allemaal in hartje Utrecht. Het stationsplein met het nieuwe opvallende dak is auto- én fietsvrij. Eronder is een doorgaand fietspad en een drielaagse stallingsgarage voor fietsen. Mobiliteit moet duurzamer. Dan kun je denken aan elektrische auto’s, maar de combinatie van reizen per trein, fietsen en wandelen is pas echt ongeëvenaard groen en nu al beschikbaar. Dat hebben ze in Utrecht goed begrepen. Ook snappen ze de noodzaak van een comfortabele infrastructuur die deze ambities ondersteunt. Daarom is Utrecht Centraal – het meest gebruikte treinstation van Nederland – getransformeerd tot een échte ‘intermodale hub’, een overstapmachine die alle toekomstbestendige vormen van mobiliteit naadloos verbindt. Daarin speelt fietsparkeergelegenheid, van voldoende omvang en van grote kwaliteit, een hoofdrol.

Utrecht wilde daarnaast afrekenen met de modernistische nachtmerrie die in de vorige eeuw ontstond bij de bouw van het Jaarbeurscomplex, Hoog Catharijne en de opgetilde verbindingen met het station. De stad moest weer leefbaar worden: de menselijke maat moest terugkeren, met een aantrekkelijke entree voor de stad in de open lucht, met betere voetgangersverbindingen en met architectuur waar de Utrechters trots op kunnen en willen zijn.

Wij kregen de unieke kans om aan die megaoperatie een bijdrage te leveren in de vorm van een dubbel project: het nieuwe Stationsplein (het herontwerp van de volledige Stationsstraat) met daaronder het grootste fietsparkeergebouw ter wereld voor maar liefst 12.500 fietsen.

Het concept is eenvoudig: de nieuwe ‘Stationsallee’ stijgt aan de noord- en de zuidzijde geleidelijk naar het stationsplein, dat op het niveau van de stationshal en het winkelcentrum gelegen is. Eronder is dan ruimte voor drie verdiepingen met fietsparkeerplaatsen. Snelheid en gebruiksgemak waren leidende thema’s in het ontwerp. Vanaf maaiveld kom je binnen op de middelste parkeerlaag, flauwe hellingbanen leiden soepel naar boven en beneden. Vanaf het binnenrijden kun je in vijf minuten parkeren en zelfs het meest verafgelegen perron te bereiken.

De parkeergarage is bovendien een architectonische belevenis. We hebben vides gemaakt die de ruimtelijkheid onderstrepen, we zorgen voor daglicht diep in het gebouw, we hebben doorkijkjes gemaakt naar de sporen en het busstation voor oriëntatie, we hebben veel aandacht besteed aan zaken als verlichting en akoestiek, we hebben gekozen voor materialen die bij infrastructuur passen en desondanks een sfeer bewerkstelligen met veel verblijfskwaliteit.

Opvallende aanwezigheid in de garage zijn de zogenaamde ‘trompetkolommen’, de breed uitlopende zwart betonnen kolommen die – bijna dertig meter hoger – het ‘bollendak’ boven het plein dragen. Het plein ontwierpen we samen met landschapsontwerpers Sant & Co. Terwijl het nog niet eens af is begint het een aangename en levendige verblijfsplek te worden. In de eis om het plein droog over te kunnen steken zagen we een kans om het gehele gebied van een onmiskenbaar beeldmerk te voorzien. We wilden een dak maken dat rustig en abstract oogde, richtingloos was, zo transparant mogelijk en uiterst herkenbaar. Het dak is uitgevoerd als een stalen ‘monocoque’ constructie, sterk en stijf met een minimum aan materiaal, opgevuld met kunststof kussens.

Ector Hoogstad Architecten

Ector Hoogstad Architecten is een Rotterdams architectenbureau dat in heel Nederland, en soms daarbuiten, een brede variatie aan ontwerpopgaven aanpakt. We maken krachtige architectuur – ontwerpen die goed, slim, mooi en leuk zijn – met mensen in de hoofdrol. We staan voor hoogstaande en duurzame bouwtechnische uitwerking en betrouwbare dienstverlening. Dat maken we waar met een team van rond de vijftig medewerkers, een mix van jong talent en jarenlange ervaring. Ons team bevat specialisten op allerlei vlakken, van architectonisch ontwerp tot projectmanagement en van duurzaamheid tot BIM. Kennis wordt geborgd en ontwikkeld in een zestal ‘expertisegroepen’ met een brede samenstelling.